Energiecrisis - stimulans voor meer efficiëntie?
Groene waterstof importeren en produceren
Aflevering 3/4
Energievoorzieningsstrategie: het gaat niet om Europese autarkie
Jochen Bard van het Fraunhofer Institute for Energy Economics and Energy System Technology IEE is net terug uit Noord-Afrika. De eerste projecten om Europa van groene waterstof te voorzien worden daar met Duitse middelen gebouwd. Zij maken deel uit van de Europese en Duitse energievoorzieningsstrategie. Want in de toekomst – en wat dat betreft is Bard het eens met federaal minister van Economie Robert Habeck – zal het erom gaan de energie-import te diversifiëren. Hij ziet Europese zelfvoorziening op het gebied van groene waterstof nog niet gebeuren. "Het is zeker zo dat we in de toekomst alleen het kleinere deel van de waterstofvraag in Duitsland kunnen produceren. En dat is waar het onderwerp offshore wind een beslissende rol speelt," legt Bard uit.
De Fraunhofer-onderzoekers zijn er zeker van: Europa, en Duitsland in het bijzonder, zal op termijn groene waterstof en daarvan afgeleide producten invoeren. Verschillende regio’s in de wereld komen in aanmerking als leveranciers. "Naast Noord-Afrika, dat "voor onze deur" ligt, zijn er regio’s, zoals Zuid-Amerika, waar de wind uitstekend is om groene waterstof te produceren. In landen als Argentinië zijn we al onderweg en proberen we projecten te ontwikkelen", meldt Bard.
Luister nu naar aflevering 16 van Torque – The Drive Podcast om te horen wat Jochen Bard te vertellen heeft over zijn reizen. In een gesprek met Damir Alihodzic van Danfoss bespreekt hij de toekomst van groene waterstof in Europa.
Invoer heeft infrastructuur nodig
Ammoniak wordt momenteel beschouwd als het meest concurrerende waterstofderivaat. Het is vrij gemakkelijk te leveren per tankwagen en terminal. "De realiteit is dat een LNG-terminal met een zekere technische inspanning kan worden omgebouwd om ammoniak in te voeren. Voor beide zijn soortgelijke technische vereisten nodig. Maar als we het hebben over vloeibare waterstof, bijvoorbeeld, hebben we heel andere temperaturen en dus heel andere eisen aan de materialen. Ik zou er een heel groot vraagteken bij zetten of dat mogelijk is." Bovendien ziet Bard niet veel mogelijkheden voor de invoer van vloeibare waterstof. Hij ziet vooral producten als ammoniak of methanol per schip aankomen.
Eén optie is het vervoer van gasvormige waterstof in bestaande gaspijpleidingen. "Ook daar zijn natuurlijk technische aanpassingen en omzettingen nodig." Bard wijst erop: "Het gasnet is niet volledig uniform, maar is in de loop van decennia gegroeid. Er werden bijvoorbeeld verschillende soorten staal gebruikt. Sommige zijn meer geschikt voor het vervoer van waterstof, andere minder. Bijgevolg zijn er tal van verschillende technische maatregelen die kunnen worden genomen om het pijpleidingennet geschikt te maken voor waterstofvervoer. Daarnaast moeten wij nieuwe apparatuur aanschaffen voor de andere actieve componenten, namelijk regelaars en compressoren, die ook zeer belangrijk zijn voor het gastransport. Een pluspunt is dat we de bestaande leidingen niet grotendeels hoeven te vervangen, maar alleen onder bepaalde omstandigheden – bijvoorbeeld met een nieuwe binnencoating en dergelijke – kunnen verbeteren. Er zijn vele technische oplossingen. Wat dan in elk afzonderlijk geval nodig is, hangt af van de feitelijke omstandigheden van de desbetreffende pijpleiding ter plaatse."
Groene waterstof: één voor allen?
Is waterstof nu de redder van alles? "De algemene regel is: alles wat geëlektrificeerd kan worden, moet geëlektrificeerd worden. Dit is altijd de efficiëntere en dus goedkopere manier. Efficiënte elektrificatie zorgt voor oplossingen waarbij minder hulpbronnen nodig zijn en ook minder hernieuwbare energiebronnen benodigd zijn. Maar er zijn ook gebieden die (nog) niet geëlektrificeerd kunnen worden. Bijvoorbeeld langeafstandsvluchten of scheepvaart over de wereldzeeën. Dat kan alleen met vloeibare energiebronnen, d.w.z. brandstoffen. En er zijn ook veel chemische processen waarvoor waterstof of waterstofderivaten nodig zijn. Bij de productie van staal of ijzererts, bijvoorbeeld, kun je waterstof gebruiken als energiedrager om kolen te vervangen. Dat is momenteel de meest interessante oplossing om deze industrieën koolstofvrij te maken."
"Samengevat betekent dit dat er diverse industriële processen zijn waarbij het gebruik van groene waterstof in de toekomst een hoge prioriteit kan hebben. Maar er zijn evenveel industrieën waarin het gebruik van waterstof geen zin heeft. Naar mijn mening geldt dit ook voor de bouwsector. Groene waterstof gebruiken om bijvoorbeeld gebouwen te verwarmen heeft volgens mij weinig zin."
De rol van de Grid Converter
Ook Danfoss Drives heeft de technologie gereed voor de productie van groene waterstof. Damir Alihodzic behandelt dit thema voor Danfoss Drives in Centraal-Europa. Momenteel produceert en verbruikt Europa al meer dan 70 miljoen ton waterstof per jaar. De trend is stijgend. "Deze waterstof is echter helemaal niet groen. Als we de energietransitie en decarbonisatie serieus nemen, zal er vele malen meer nodig zijn. Dat betekent dat we strategisch in verschillende richtingen moeten denken. Zelfs als we erin slagen een Europese waterstofeconomie op te bouwen, zullen we nog steeds extra waterstof moeten invoeren," zegt de Danfoss-expert. Hij en zijn team ondersteunen de industrie in haar waterstofstrategie. Danfoss Drives levert belangrijke componenten voor elektrolyse-installaties.
"We sluiten direct aan op het wisselstroomnet. De middenspanning wordt dan omgezet in een laagspanning. Onze Grid Converters hebben een gelijkstroomuitgang. Dit is de interface voor de elektrolysers," voegt de deskundige eraan toe. Samen met het Linde Engineering-team realiseert het Danfoss-team momenteel de eerste projecten. "We leveren in dit project vier megawatt elektrolysevermogen en testen en leren hoe het systeem zich gedraagt." In het podcastinterview legt hij uit waar hij toekomstige toepassingsscenario’s ziet, welke rol decentrale energievoorzieningssystemen spelen en of een water- of luchtgekoeld systeem beter is.
Energiecrisis - stimulans voor meer efficiëntie?
Alle afleveringen van het podcastseizoen in één oogopslag
In de podcastserie "Energiecrisis – stimulans voor meer efficiëntie?" gaan we op energiereis – van groene waterstof tot opslagtechnologieën en gelijkstroomvoorziening in de industrie. We hebben hiervoor veel energiedeskundigen uitgenodigd. Zij leggen uit hoe de industrie zich de komende jaren technologisch moet positioneren en wat er op het gebied van het energiebeleid moet gebeuren.
In aflevering 1/4 hoor je podcast host Robert Weber. Hij vraagt zich af hoe we in de huidige situatie terecht konden komen, terwijl de technologieën en ook de politieke stimulansen voor meer energie-efficiëntie en het gebruik van groene energie al lang beschikbaar zijn. Daarbij laat hij gasten uit de vorige podcastafleveringen opnieuw aan het woord over energie en innovatie.
In aflevering 2/4 van de Energy Crisis Relay verwelkomen we Sebastian Weckmann, hoofd van de afdeling industriële energiesystemen bij Fraunhofer IPA, en Helge Vandel Jensen, Director Business Development Electrification bij Danfoss Drives, twee absolute deskundigen op het gebied van nieuwe manieren van industriële energievoorziening. Welke energiebronnen kunnen we in de toekomst gebruiken? Hoe snel lukt de omschakeling? Wat kunnen industriële bedrijven nu doen? Aflevering 2/4 geeft hier antwoord op.
Tenslotte biedt de seizoensfinale met Egon Schubert van Innofas en Reiner Kaiser van Danfoss Drives een zeer goed en diepgaand inzicht in de wereld van decentrale opslagtechnologie. Hoe zit het met de stabiliteit van ons elektriciteitsnet? Wat kunnen opslagfaciliteiten hieraan bijdragen? Hoe en vooral hoe snel kunnen bedrijven gedecentraliseerde opslag integreren? Dat is wat gastheer Robert Weber in deze aflevering met zijn gasten bespreekt.
Vindt u Torque – The Drive Podcast leuk? Abonneer u dan op Spotify of Apple Podcasts.
